Αναμφίβολα, η πανδημία Covid-19 ως η πιο ισχυρή υγειονομική κρίση του 21ου αιώνα στην Ευρώπη δημιούργησε ένα σύνολο κοινωνικών συνθηκών «εκτάκτου ανάγκης», επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέπτονται και λειτουργούν σε επίπεδο καθημερινής ζωής.
Ένας από τους τομείς, που επηρεάστηκαν σχεδόν αναπόφευκτα από την πανδημία, ήταν και αυτός της εργασίας, με την ανάγκη μείωσης του κινδύνου διασποράς του νέου κορονοϊού να φέρνει στο προσκήνιο περισσότερο «ευέλικτες» μορφές απασχόλησης.
Η τηλεργασία, μολονότι, γνώρισε πρωτόγνωρη απήχηση στα χρόνια της πανδημίας, δεν συνιστά μία καινούργια μορφή εργασίας, καθώς πρωτοεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1970 μέσα από την ταυτόχρονη ανάδυση των νέων τεχνολογιών.
Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα είδος εργασίας, που εκτελείται εξ’ ολοκλήρου ή εν μέρει σε τοποθεσία διαφορετική από τις προεπιλεγμένες εργασιακές εγκαταστάσεις, με τη βοήθεια ηλεκτρονικών συσκευών, όπως ο υπολογιστής, το tablet και το κινητό τηλέφωνο.
Στις μέρες μας, η συγκεκριμένη μορφή εργασίας φαίνεται πως απέκτησε κεντρική παρουσία στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, με το ποσοστό των ατόμων που απασχολούνταν μέσω «τηλεργασίας» να αυξάνεται από 11% πριν από την εμφάνιση της πανδημίας σε 48% κατά τη διάρκεια αυτής (ILO & WHO, 2021).
Ωστόσο, την ίδια στιγμή, αρκετοί ήταν οι ερευνητές που έσπευσαν να επισημάνουν και να διερευνήσουν τις επιπτώσεις της τηλεργασίας στην ψυχική υγεία των εργαζομένων, σημαντικό ποσοστό εκ των οποίων, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, φάνηκε να παρουσιάζει συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης και σωματοποίησης (Afonso et al., 2021; Bertino et al., 2021).
Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με την παραδοχή, ότι η τηλεργασία αναμένεται να γνωρίσει ακόμα μεγαλύτερη απήχηση στον εργασιακό κόσμο τα αμέσως επόμενα χρόνια, δημιούργησαν την ανάγκη για την κατασκευή ενός πλαισίου, που θα διασφαλίζει, ότι τόσο οι εργοδότες όσο και οι εργαζόμενοι μπορούν να προβούν σε αποτελεσματική και ασφαλή αξιοποίηση της τηλεργασίας.
Σύμφωνα με το ειδικό ενημερωτικό σημείωμα «Health and Safe Telework», που εξέδωσαν το 2021 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO), η αποτελεσματική εφαρμογή της τηλεργασίας φαίνεται πως ενέχει ορισμένες προϋποθέσεις.
Σε ένα πρώτο επίπεδο, θεωρείται αναγκαία, μεταξύ άλλων, η διασφάλιση όχι μόνο του απαραίτητου υλικοτεχνικού εξοπλισμού και η εκπαίδευση των τηλεργαζομένων στην ορθή χρήση του, αλλά και η παροχή συμβουλών και εγκεκριμένων εφαρμογών, που θα τους βοηθούν να οριοθετούν καλύτερα το χρόνο τους.
Την ίδια στιγμή, θεωρείται σημαντικό κάθε είδους επικοινωνία μεταξύ εργοδοτών, εργαζομένων και συναδέλφων να λαμβάνει χώρα εντός του προσυμφωνημένου ωραρίου εργασίας, προκειμένου να αποφεύγονται τα λάθη στη συνεννόηση και να αποτρέπονται τα φαινόμενα επαγγελματικής εξουθένωσης.
Παράλληλα και σύμφωνα με την αναφορά, το γεγονός ότι οι τηλεργαζόμενοι βρίσκονται σε εξ’ αποστάσεως εργασία δεν θα πρέπει να μεταβάλει το δικαίωμα τους να λάβουν νόμιμη άδεια ανάπαυσης από την εργασία τους.
Ολοκληρώνοντας και καθώς καταβάλλονται συστηματικές προσπάθειες, έτσι ώστε το άγχος, η κατάθλιψη και η επαγγελματική εξουθένωση να αναγνωριστούν πανευρωπαϊκά ως «επαγγελματικές ασθένειες σχετιζόμενες με την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία», οι εργοδότες θα πρέπει να μεριμνήσουν έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες προστασίας και προαγωγής της ψυχικής τους υγείας στον εργασιακό τους χώρο, χωρίς να περιθωριοποιούνται ή να στιγματίζονται.
(Ακολουθούν προτάσεις για την τοποθέτηση σχετικών εικόνων
που όμως να έχουμε τα πνευματικά δικαιώματα…)
